بررسی توان نظامی حزب الله لبنان

حزب‌الله لبنان به عنوان یکی از گروه‌های نظامی هم‌سو با جمهوری اسلامی ایران، دارای توان نظامی قابل توجهی بوده و حتی می‎توان آنها را برترین و زبده‎ترین در نظر داشت. در این مقاله، قصد داریم که تا حدودی با توان راکتی/موشکی، توان پهپادی، توان ضدزره، توان پدافندی و ضدکشتی حزب ‎الله لبنان آشنا شویم.

توان راکتی/موشکی حزب ‎الله لبنان

طبق پیش‎بینی دستگاه‎های اطلاعاتی رژیم اسرائیل، حزب ‎الله لبنان تا سال ۲۰۱۷ دارای زرادخانه‎ای شامل ۱۵ هزار راکت و موشک و امروزه زرادخانه‎ای عظیم با دارای ۱۳۰ هزار راکت و موشک تخمین زده می‎شود. حزب ‎الله لبنان از تاریخ ۷ اکتبر (آغاز طوفان الاقصی) حملات محدودی را به پایگاه‎های ارتش اسرائیل در شمال سرزمین‎های اشغالی انجام داده است. حملات حزب ‎الله صرفاً با موشک‎های ضدزره، پهپادهای انتحاری و راکت‎های غیرهدایت‎شونده محدود شده است.

در حوزه راکت‎های غیرهدایت‎شونده، تسلیحاتی که حزب ‎الله در طول چند ماه اخیر استفاده کرده است، صرفاً راکت‎های ۱۰۷ میلیمتری فجر-۱، راکت‎های غیرهدایت‎شونده ۱۲۲ میلیمتری گراد، فلق-۱ و برکان (نسخه‎ای از فلق با سرجنگی بیشتر) استفاده نموده است. طبق اعلام منابع صهیونیست و مؤسسه CSIS، حزب‎ الله لبنان راکت‎های غیرهدایت‎شونده و هدایت‎شونده دیگری نظیر راکت‎های شاهین-۱، فلق-۲، راکت‎های فجر-۳ و فجر-۵، زلزال-۱ و زلزال-۲ و ... را نیز در خدمت دارد.

البته زرادخانه راکتی حزب ‎الله به‎درستی مشخص نیست که چه سلاح‎های دیگری در اختیار دارد، هر چند انتظار می‎رود که نسخه هدایت‎شونده فلق، نسخه جدید راکت‎های فجر-۵ و راکت‎های فجر-۴، نسخه هدایت‎شونده راکت ۱۲۲ میلی متری آرش و مجهز شدن زلزال‎های حزب ‎الله به کیت هدایتی به آن‎ها تحویل داده شده باشد و این احتمالات دور از ذهن نیست.

در حوزه موشک‎های بالستیک نیز برخی از مقامات اسرائیلی معتقد هستند که حزب ‎الله دارای موشک‎های بالستیکی چون فاتح-۱۱۰ (احتمالاً M-600 تشرین که نسخه صادراتی و تولیدی توسط سوریه فاتح-۱۱۰ بلاک ۲ محسوب می‎شود) و اسکاد-بی/سی (شهاب-۱ و شهاب-۲) در زرادخانه موشکی خود است. هر چند حضور موشک‎های بالستیک تاکتیکی جدید ایرانی نظیر فتح-۳۶۰، آرمان، BM-250 و حتی موشک بالستیک زهیر نیز احتمال دارد که در زرادخانه موشکی عظیم حزب ‎الله وجود داشته باشد.
 

در سال‎های اخیر حزب ‎الله لبنان با تحرک‎سازی راکت‎اندازهای خود (برای مثال نصب ۸ راکت گراد در پشت وانت تویوتا لندکروز سری ۷۰ که در طول جنگ ۳۳ روزه بسیار مورد استفاده قرار گرفت) سعی در سخت کردن سرکوب این توان و با به‎خدمت‎گرفتن لانچرهای چندتایی سعی در عبور راکت‎ها از سد پدافند اسرائیل و اوت‎نامبر کردن آن‎ها در نبردهای احتمالی کرده است.
 

راکت‎های سبک و کوتاه‎برد حزب‎الله در هرگونه حمله احتمالی، با سامانه پدافندی گنبد آهنین و راکت‎های سنگین و دوربرد و موشک‎های بالستیک حزب الله نیز با سامانه پدافندی فلاخن داوود و حتی اررو-۲ مواجه خواهند شد که تقابل جذابی میان این سامانه‎ها و راکت و موشک‎های حزب ‎الله خواهیم دید و باید ببینیم که عملکرد پدافند اسرائیل در میدان نبرد چگونه خواهد بود.
 

بررسی توان پهپادی حزب‎ الله لبنان 

حزب‎ الله لبنان دارای پهپادهای انتحاری مرصاد-۱ (پهپاد ابابیل-T)، نسخه‎های مختلف شاهد-۱۰۱، شاهد-X و... می‎باشد و در چند ماه اخیر از آن‎ها علیه اسرائیل استفاده کرده است که بارها شاهد اصابت پهپادهای انتحاری حزب الله به شهرک‎ها و پایگاه‎های اسرائیلی بوده‎ایم که برخی از ویدئوهای آن‎ها در کانال کار شده است. البته خود پهپاد مرصاد-۱ دارای نسخه‎های مختلفی از جمله موتور پیستونی و موتور میکروجت، دارای سیکر هدایت تلویزیونی و یا صرفاً دارای هدایت ماهواره‎ای و حتی مجهز به راکت غیرهدایت‎شونده S-5 در زیر بال‎های خود در حزب‎الله لبنان می‎باشد.
 

البته نسخه‎هایی از پهپاد انتحاری شاهد-۱۰۱ در موتورها و سیکرهای مختلف در خدمت حزب ‎الله دیده شده و به‎خدمت داشتن پهپاد شاهد-۱۰۱ در حزب ‎الله دور از انتظار نیست. همچنین سری پهپادهای شاهد-X نیز در حزب ‎الله در نقش‎های مختلف (انتحاری و شناسایی) در حال خدمت بوده و پهپاد شناسایی هدهد، از اعضای همان خانواده است. البته برخی دیگر از پهپادهای شناسایی ایرانی و حتی پهپاد کرار (احتمالاً در نقش انتحاری) در خدمت حزب ‎الله مشاهده شده بودند و حتی انتظار می‎رود سایر پهپادهای انتحاری ایرانی دیگر نظیر شاهد-۱۳۱ نیز در خدمت حزب ‎الله باشند.

این نکته نیز قابل ذکر است که حزب‎الله لبنان دارای FPVهای انتحاری نیز می‎باشد و با اینکه هنوز تصاویری از آن‎ها منتشر نشده است، تصاویری از عملیات آن‎ها منتشر شده است. همچنین حضور مهمات پرسه‎زن ایرانی (در کلاس هیرو و یا سوئیچ بلیدهای بومی) در خدمت حزب ‎الله لبنان دور از ذهن نیست ولی تاکنون چنین چیزی در خدمت حزب‎ الله لبنان مشاهده نشده است.

اصولاً پهپادهای انتحاری و شناسایی برای حزب الله در برابر دشمنی چون اسرائیل کارامدتر و بهتر از پهپادهای رزمی می‎باشند چرا که اسرائیل نیروی هوایی و پدافند قدرتمندی دارد و صرفاً پهپادهای انتحاری و شناسایی کارایی بهتری در قیاس با پهپادهای رزمی خواهند داشت.
 

توان ضدزره حزب ‎الله لبنان

حزب ‎الله لبنان همچنین دارای یکی‎از بزرگترین و به‎روزترین زرادخانه‎های موشک‎های ضدزره در سطح خاورمیانه می‎باشد که هم از نظر کمیت و کیفیت سطح مناسب و بالایی دارد. اصلی‎ترین موشک‎های ضدزره حزب ‎الله موشک‎های ضدزره نسخه‎های مختلف توفان (نسخه ایرانی موشک‎های ضدزره آمریکایی هدایت سیمی سری تاو)، نسخه‎های مختلف موشک‎های ضدزره دهلاویه (نسخه ایرانی موشک‎های روسی ضدزره هدایت لیزری سری کورنت) و نسخه‎های مختلف الماس (نسخه ایرانی موشک‎های ضدزره اسرائیلی سری اسپایک) را در خدمت دارد.
 

اگرچه حزب ‎الله دارای موشک‎های ضدزره توسن (کنکورس) و نسخه‎های مختلف رعد (نسخه بومی دراگون) و ... نیز هست ولی موشک‎هایی که در بالا ذکر شد، نقش پررنگ‎تری در حزب‎الله دارند. موشک‎های ضدزره دهلاویه که همانطور که گفته شد دارای نسخه‎های مختلفی نیز هستند یکی از فراگیرترین موشک‎های حزب ‎الله بوده و سامانه ثارالله نیز یکی از امیدهای حزب ‎الله برای گذر از سامانه خودحفاظتی تروفی تانک‎های مرکاوا مارک-4M نیز هست. سیستم ضدزره ثارالله در واقع پرتاب‌گر دوتایی موشک ضدزره دهلاویه ایران است، این پرتابگر در فاصله ۰.۴ ثانیه دو موشک دهلاویه را به سمت هدف خود شلیک می‌‌کند.
 

در خصوص موشک‎های تاپ‎اتک خانواده الماس می‎توان گفت که بهترین و مهم‎ترین سلاح ضدزره حزب ‎الله هستند. خانواده الماس در حال حاضر دارای ۴ نسخه به نام‎های الماس-۱، الماس-۲، الماس-۳ و الماس-۴ بوده که ۳ نسخه ابتدایی آن در ایران رونمایی و الماس-۴ نیز نسخه ارتقاءیافته الماس-۳ از نظر سیکر و برد محسوب می‎شود.
 

بررسی توان پدافندی حزب‎ الله

حزب ‎الله لبنان توان پدافندی خاصی ندارد و محدود است. با این‎حال نمی‎توان این توان را نادیده گرفت و از آن گذر کرد. چیزی که تاکنون مشخص است، حزب‎الله لبنان دارای سامانه‎های پدافندی توپخانه‎ای، موشک‎های دوش‎پرتاب خانواده میثاق، استرلا و ایگلا است. همچنین حزب ‎الله لبنان دارای سلاح پدافندی از خانواده ۳۵۸ (بر علیه پهپادها و بالگردها) و موشک پدافندی صیاد-C۲ (نسخه صادراتی)(علیه هواگردها) نیز هست.

البته نتانیاهو در سال ۲۰۱۵ سوریه را متهم به انتقال سامانه پدافندی پانتسیر-اس۱ و حتی سامانه پدافندی بوک-ام۲ به حزب ‎الله لبنان کرده بود! همچنین مقامات اسرائیلی مدعی شده‎اند که حزب الله سامانه پدافندی اوسا را نیز در خدمت دارد که البته سندی نیز برای پانتسیر، بوک و اوسا ارائه نکرده‎اند.

از آن‎جایی که استفاده از رادارها توسط حزب ‎الله احتمالاً با سرکوب آن توسط نیروی هوایی اسرائیل مواجه خواهد شد، احتمالاً حزب الله لبنان با استفاده از الکترواپتیک هدف مورد نظر را کشف کرده و سپس سیکر موشک پدافندی صیاد-C۲ توسط اپراتور برروی هدف قفل شده و به‎سمت هدف می‎رود که کارایی پدافند را کاهش می‎دهد.
 

بررسی توان ضدکشتی حزب ‎الله لبنان

حزب‎ الله لبنان دارای موشک‎های کروز ضدکشتی کوثر، نصر و نور نیز می‎باشد و معروف‎ترین عملیات دریایی حزب ‎الله نیز مربوط‌‎به هدف قرار دادن کوروت هانیت از کلاس سائر-۵ با استفاده از موشک کروز نور بود. سیستم‎های راداری و پدافندی هانیت خاموش بوده و موشک کروز نور اصابت می‎کند ولی منجر به غرق‎شدن کوروت نمی‎شود و هانیت صرفا آسیب می‎بیند و به‎خدمت باز می‎گردد.

همچنین حضور سایر اعضای خانواده نور، یعنی قادر و قدیر و موشک کروز ضدکشتی نصیر نیز در خدمت حزب ‎الله چندان دور از ذهن نیست. البته گفته می‎شود حزب ‎الله موشک بالستیک ضدکشتی خلیج فارس را نیز در خدمت دارد که قابل رد یا تائید نمی‎باشد.
 

جنجالی‎ترین موضوع ممکن، حضور موشک کروز ضدکشتی سوپرسونیک یاخونت در خدمت حزب ‎الله لبنان است. آمریکا تخمین می‎زند که حزب ‎الله لبنان ۱۲ موشک ضدکشتی یاخونت را از سوریه تحویل گرفته است. همچنین اسرائیل نیز موشک یاخونت در خدمت حزب‎الله را یکی‎از تهدیدات اصلی حزب‎ الله می‎داند.
 

پاسخ حزب ‎الله به ترور فرمانده بلند مرتبه این گروه «فواد شُکر» که در بیروت رخ داد، چگونه خواهد بود؟

همانطور که می‎دانید، حزب ‎الله از تاریخ ۷ اکتبر (آغاز عملیات طوفان الاقصی) بارها با استفاده از موشک‎های ضدزره، تجهیزات نظارتی، زرهی و ... ارتش اسرائیل و حتی سربازان ارتش این رژیم را مورد هدف قرار داده و با استفاده از راکت‎های غیرهدایت‎شونده و پهپادهای انتحاری پایگاه‎های اسرائیل را مورد هدف قرار داده است.

برای پاسخ به این سوال، باید دید که هدف حزب ‎الله چه چیزی خواهد بود؛ با توجه به شرایط اقتصادی لبنان، حزب‎ الله بعید است که قصد ورود به جنگی تمام عیار را در شرایط فعلی داشته باشد و صرفاً به حملات خود به شمال سرزمین‎های اشغالی بسنده کرده است. از طرف دیگر اسرائیل نیز چندان به جنگ با حزب ‎الله بی‎تمایل نیست.

اگر وقایع اخیر بین حزب ‎الله و اسرائیل را دنبال کرده باشید، متوجه شده‎اید که حزب ‎الله پاسخ ترور فرماندهان میدانی خود را با حمله راکتی گسترده به پایگاه‎های اسرائیل داده است. همچنین حزب‎ الله در پاسخ جان‎باختن غیرنظامیان لبنانی در اثر حملات هوایی اسرائیل، با توجه به گفته سید حسین نصرالله، دبیرکل حزب‎الله، که گفته بود:«پاسخ کشتن غیرنظامی با کشتن غیرنظامی است.»، شهرک‎های اسرائیل را با راکت گراد مورد هدف قرار داده است. همچنین خط قرمز سید حسن نیز بیروت بود.

در حمله اخیر اسرائیل به بیروت، یکی از فرماندهان کلیدی حزب ‎الله یعنی فؤاد شکر با نام جهادی حاج محسن به‎شهادت رسید و همچنین تعدادی غیرنظامی لبنانی جان خود را ازدست دادند. طبیعتاً اسرائیل از دو خط قرمز سید حسن نصرالله رد شده و باتوجه به وعده حزب‎الله، انتقام آن‎ها از اسرائیل قطعی است.

باتوجه به عملیات‎های اسرائیل در فواصل زمانی کم علیه کشورهای عضو محور مقاومت، یعنی ایران، لبنان، یمن، سوریه و ... این انتظار مطرح است که انتقام این کشورها به‎طور همزمان صورت بگیرد که البته این تصمیم که حمله همه‎جانبه صورت بگیرد، بستگی‎به تصمیم سران مقاومت و سپاه قدس دارد.

انتظار این‎که حزب ‎الله مانند دفعات قبلی به پایگاه‎ها و شهرک‎های اسرائیلی حمله کند و تنش‎ها را در همین سطح نگه دارد، از نظر نظامی چندان مورد انتظار نیست؛ چرا که حملات قبلی که به این صورت بوده‎اند برای حزب‎الله بازدارنده نبوده‎اند. هرچند بیروت خط‎قرمز حزب ‎الله محسوب می‎شود، این‎که حزب ‎الله در جواب متقابل به مقرهای نظامی مهم واقع در قسمت شمالی سرزمین‎های اشغالی و کارخانه‎ های واقع در حیفا یا دیگر شهرهای مهم اسرائیل یا به سکوهای گازی اسرائیل که برای اسرائیل مهم هستند، حمله کند، سطح تنش‎ها بیشتر خواهد شد.

مجدداً این‎که حزب ‎الله در چه مکانی و در چه زمانی، از چه سلاحی برای انتقام خود علیه اسرائیل استفاده کند، بستگی به تصمیم فرماندهان حزب ‎الله و مستشاران سپاه قدس و مسئولین حزب ‎الله دارد؛ هر چند به‎نظر می‎رسد که با توجه به شرایط منطقه شاهد حملاتی سنگین‎تر از سوی حزب ‎الله و حتی استفاده از تسلیحات جدید باشیم. مطمئناً هر انتقامی از سوی حزب ‎الله صورت بگیرد، یکی از اصلی‎ترین اهداف حزب ‎الله اوت نامبر کردن پدافند اسرائیل و وارد کردن حداکثر ضربه خواهد بود.

این‎که حزب ‎الله تنش‎های بین لبنان و اسرائیل در این حد نگه‎دارد و یا بیشتر سازد، همه چیز به سطح پاسخ حزب ‎الله بستگی دارد. هر چند به‎نظر می‎رسد آهسته‎آهسته به جنگ میان حزب ‎الله و اسرائیل نزدیک می‎شویم.